Miesiąc: luty 2023

Poniżej pełny tekst — przedruk z onet.pl [Śródtytuły pochodzą od redakcji onet.]

Dostojni deputowani Zgromadzenia Federalnego — senatorowie, deputowani Dumy Państwowej! Dostojni obywatele Rosji!

Wygłaszam to przemówienie w trudnym dla naszego kraju czasie — wszyscy dobrze o tym wiemy — czasie kardynalnych, nieodwracalnych zmian na świecie i ważnych wydarzeń historycznych, które ukształtują przyszłość naszego kraju i naszego narodu, czasie, w którym na każdym z nas spoczywa ogromna odpowiedzialność.

Rok temu podjęto decyzję o przeprowadzeniu specjalnej operacji wojskowej w celu ochrony ludzi na naszych historycznych ziemiach, zapewnienia bezpieczeństwa naszego kraju i wyeliminowania zagrożenia ze strony neonazistowskiego reżimu, który pojawił się na Ukrainie po zamachu stanu w 2014 r. I krok po kroku, ostrożnie i konsekwentnie, będziemy rozwiązywać stojące przed nami zadania.

Od 2014 roku Donbas walczy, broniąc prawa do życia na własnej ziemi, do posługiwania się ojczystym językiem, walczy i nie poddaje się w obliczu blokady i ciągłego ostrzału, nieskrywanej nienawiści kijowskiego reżimu, wierząc i czekając na ratunek ze strony Rosji.

W międzyczasie — i Państwo dobrze o tym wiedzą — robiliśmy wszystko, naprawdę wszystko, aby rozwiązać ten problem pokojowo, cierpliwie negocjowaliśmy pokojowe wyjście z tego najtrudniejszego konfliktu.

Ale za naszymi plecami przygotowywano zupełnie inny scenariusz. Obietnice zachodnich władców, ich zapewnienia o chęci pokoju w Donbasie okazały się, jak teraz widzimy, fałszerstwem, okrutnym kłamstwem. Po prostu grają na zwłokę, angażują się w wiele petycji, przymykają oko na morderstwa polityczne, na represje kijowskiego reżimu wobec osób niepożądanych, na zastraszanie wiernych i coraz bardziej zachęcają ukraińskich neonazistów do dokonywania aktów terrorystycznych w Donbasie. Oficerowie nacjonalistycznych batalionów byli szkoleni w zachodnich akademiach i uczelniach, dostarczano im broń.

I chciałbym podkreślić, że jeszcze przed rozpoczęciem specjalnej operacji wojskowej Kijów prowadził negocjacje z Zachodem w sprawie dostaw systemów obrony powietrznej, samolotów bojowych i innego ciężkiego sprzętu dla Ukrainy. Pamiętamy również starania kijowskiego reżimu o zdobycie broni jądrowej, ponieważ mówił o tym publicznie.

USA i NATO szybko rozmieszczały swoje bazy wojskowe i tajne laboratoria biologiczne w pobliżu granic naszego kraju; w trakcie manewrów opanowywały teatr przyszłych operacji wojskowych, przygotowując zniewolony przez siebie reżim w Kijowie i na Ukrainie do wielkiej wojny.

I dzisiaj przyznają się do tego — przyznają się publicznie, otwarcie, bez skrępowania. Jakby byli dumni, rozkoszowali się swoją perfidią, nazywając zarówno porozumienia mińskie, jak i format normandzki dyplomatycznym show, blefem. Okazuje się, że przez cały czas, gdy Donbas płonął, gdy lała się krew, gdy Rosja szczerze — chcę to podkreślić — szczerze szukała pokojowego rozwiązania, oni grali na ludzkich życiach, grali w istocie, jak to się mówi w znanych kręgach, znaczonymi kartami.

„Honor, zaufanie, przyzwoitość nie są dla nich”

Tej obrzydliwej metody oszustwa próbowano już wiele razy. Tak samo bezwstydnie i obłudnie zachowywali się przy niszczeniu Jugosławii, Iraku, Libii i Syrii. Nigdy nie będą w stanie zmyć z siebie tego wstydu. Honor, zaufanie, przyzwoitość nie są dla nich.

W ciągu długich wieków kolonializmu, dyktatu, hegemonii przyzwyczaili się do tego, że wszystko im wolno, przyzwyczaili się do tego, że nie obchodzi ich cały świat. Okazuje się, że z taką samą pogardliwą, bogobojną postawą traktują narody własnych krajów — przecież ich również cynicznie oszukiwali lub zwodzili bajkami o dążeniu do pokoju, o przestrzeganiu rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie Donbasu. Rzeczywiście, zachodnie elity stały się symbolem totalnego bezpruderyjnego kłamstwa.

Stanowczo bronimy nie tylko naszych interesów, ale także naszego stanowiska, że we współczesnym świecie nie powinno być podziału na tzw. kraje cywilizowane i wszystkich innych, że potrzebne jest uczciwe partnerstwo, które z zasady odrzuca wszelką wyłączność, zwłaszcza agresywną.

Byliśmy otwarci i szczerze gotowi do konstruktywnego dialogu z Zachodem, mówiliśmy i nalegaliśmy, że zarówno Europa, jak i cały świat potrzebują niepodzielnego, równego systemu bezpieczeństwa dla wszystkich państw, i przez wiele lat proponowaliśmy naszym partnerom wspólne omówienie tej idei i pracę nad jej realizacją. Ale odpowiedź, jaką otrzymaliśmy, była albo nieartykułowana, albo pełna hipokryzji.

To tyle, jeśli chodzi o słowa. Ale były też konkretne działania: rozszerzenie NATO do naszych granic, stworzenie nowych stanowisk obrony przeciwrakietowej w Europie i Azji — postanowili użyć „parasola”, aby się przed nami osłonić — rozmieszczenie kontyngentów wojskowych, i to nie tylko w pobliżu granic Rosji.

Chcę podkreślić, że żaden kraj na świecie nie ma tylu baz wojskowych za granicą, co Stany Zjednoczone. Są ich setki, chcę to podkreślić: setki baz na całym świecie, na całej planecie, wystarczy spojrzeć na mapę.

Cały świat był świadkiem, jak wycofywali się z podstawowych umów o zbrojeniach, w tym z traktatu o rakietach pośredniego zasięgu, jednostronnie zrywali podstawowe umowy, które utrzymują pokój na świecie. Zrobili to z jakiegoś powodu — jak wiadomo, nie robią niczego na darmo.

Wreszcie, w grudniu 2021 r., oficjalnie wysłaliśmy do Stanów Zjednoczonych i NATO projekty traktatów o gwarancjach bezpieczeństwa. Ale na wszystkich kluczowych pozycjach, które są dla nas zasadniczo ważne, otrzymaliśmy bezpośrednią odmowę. Wtedy stało się w końcu jasne, że dano zielone światło na realizację agresywnych planów i że nie zamierzają się one zatrzymać.

Zagrożenie rosło, i to z każdym dniem. Nie było wątpliwości, że do lutego 2022 r. wszystko było gotowe do kolejnej krwawej akcji represyjnej w Donbasie, przeciwko której, przypominam, reżim kijowski rzucił artylerię, czołgi i samoloty jeszcze w 2014 r.

Wszyscy dobrze pamiętamy zdjęcia nalotów na Donieck, nalotów nie tylko na niego, ale i na inne miasta. W 2015 r. po raz kolejny podjęto próbę bezpośredniego ataku na Donbas, kontynuując jednocześnie blokadę, ostrzał i terror wobec ludności cywilnej. Wszystko to, przypomnę, było całkowicie sprzeczne z odpowiednimi dokumentami i rezolucjami przyjętymi przez Radę Bezpieczeństwa ONZ, całkowicie — wszyscy udawali, że nic się nie dzieje.

„To oni rozpoczęli wojnę”

Chcę to powtórzyć: to oni rozpoczęli wojnę, a my użyliśmy siły i użyjemy siły, aby ją zakończyć.

Ci, którzy planowali nowy atak na Donieck, na Donbas, na Ługańsk, wyraźnie rozumieli, że następnym celem będzie uderzenie na Krym i Sewastopol. I my to wiedzieliśmy i rozumieliśmy. A teraz o tak dalekosiężnych planach mówi się otwarcie również w Kijowie — ujawniły one to, co już dobrze wiedzieliśmy.

Chronimy życie ludzi, nasz własny dom. A celem Zachodu jest nieograniczona władza. Wydał on już ponad 150 mld dol. na sprzyjanie i uzbrajanie kijowskiego reżimu. Dla porównania: według danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, kraje G7 przeznaczyły w latach 2020-2021 około 60 mld dol. na pomoc dla najbiedniejszych krajów świata. To jasne, prawda?

Ale najbiedniejsze kraje, o które rzekomo cały czas się dba, dostaną 150 na wojnę, a 60, przy pewnych wymaganiach posłuszeństwa ze strony krajów, które otrzymają te pieniądze. A gdzie jest cała ta gadka o ograniczeniu ubóstwa, zrównoważonym rozwoju i ekologii? Gdzie to wszystko się podziało? Gdzie to wszystko się podziało? Jednocześnie strumień pieniędzy na wojnę nie maleje. Nie oszczędza się na zachęcaniu do zamieszek i zamachów stanu w innych krajach, znowu na całym świecie.

Na niedawnej konferencji w Monachium padały niekończące się oskarżenia pod adresem Rosji. Można było odnieść wrażenie, że robi się to tylko po to, aby wszyscy zapomnieli, co tak zwany Zachód zrobił w ostatnich dziesięcioleciach. I wypuścili dżina z butelki, pogrążając całe regiony w chaosie.

Sami amerykańscy eksperci mówią, że w wyniku wojen — chcę zwrócić Państwa uwagę: nie wymyśliliśmy tych liczb, Amerykanie sami je podają — wojny rozpętane przez USA po 2001 r. zabiły prawie 900 tys. ludzi, ponad 38 mln stało się uchodźcami. Oni chcą to wszystko wymazać z pamięci ludzkości i udawać, że to się nigdy nie zdarzyło. Ale nikt na świecie o tym nie zapomniał i nie zapomni.

Nikt z nich nie bierze pod uwagę ludzkich strat i tragedii, ponieważ stawką są oczywiście biliony, biliony dolarów; możliwość dalszego okradania wszystkich; pod przykrywką słów o demokracji i wolnościach, narzucanie wartości neoliberalnych i totalitarnych w swej istocie; przyklejanie etykietek całym krajom i narodom, publiczne obrażanie ich przywódców; tłumienie sprzeciwu we własnych krajach; tworzenie wizerunku wroga, aby odwrócić uwagę ludzi od skandali korupcyjnych — widzimy to wszystko na naszych ekranach — od narastających krajowych problemów i sprzeczności gospodarczych, społecznych, etnicznych.

„To Zachód dał władzę nazistom w Niemczech”

Powinienem przypomnieć Państwu, że w latach 30. XX w. Zachód faktycznie otworzył drogę nazistom do władzy w Niemczech. A w naszych czasach zaczęli oni przekształcać Ukrainę w „antyrosyjską”. Ten projekt nie jest tak naprawdę nowy. Ludzie, którzy choć trochę znają historię, wiedzą bardzo dobrze: ten projekt miał swoje korzenie w XIX w., był pielęgnowany w cesarstwie austro-węgierskim, w Polsce i innych krajach w jednym celu — oderwania od naszego kraju tych historycznych terytoriów, które dziś nazywamy Ukrainą. Taki jest ten cel. Nie ma tu nic nowego, żadnej nowości, wszystko się powtarza.

Zachód wymusił ten projekt dzisiaj, wspierając przewrót z 2014 r. Przecież ten przewrót był krwawy, antypaństwowy, antykonstytucyjny — jakby nic się nie stało, jakby trzeba było to zrobić, podano nawet, ile pieniędzy na to wydano. Do podstawy ideologicznej wprowadzono rusofobię i niezwykle agresywny nacjonalizm.

Niedawno jedna z brygad sił zbrojnych Ukrainy — wstyd! — otrzymała nazwę Edelweiss jako dywizja hitlerowska, która uczestniczyła w deportacji Żydów, egzekucji jeńców wojennych, w operacjach karnych przeciwko partyzantom Jugosławii, Włoch, Czechosłowacji i Grecji [to jedno z licznych kłamstw Putina w tym wystąpieniu, zbieramy je w jednym miejscu tutaj]. Ukraińskie Siły Zbrojne i Gwardia Narodowa szczególnie upodobały sobie Das Reich, Martwą Głowę, Galicję i inne jednostki SS, które również mają krew na rękach. Ukraińskie pojazdy pancerne noszą insygnia Wehrmachtu nazistowskich Niemiec.

„Zachód przeciwko Rosji użyje nawet diabła”

Neonaziści nie ukrywają, za czyich spadkobierców się uważają. Zadziwiające jest, że nikt z rządzących na Zachodzie tego nie zauważa. Dlaczego? Bo ich to nie obchodzi. Nie obchodzi ich, na kogo postawić w walce z nami, z Rosją. Najważniejsze jest, aby walczyć przeciwko nam, przeciwko naszemu krajowi i dlatego każdy może zostać wykorzystany. I widzieliśmy, że tak się dzieje: nawet terroryści, i neonaziści, nawet sam diabeł może zostać wykorzystany, broń Boże, o ile tylko wykona ich polecenia i posłuży jako broń przeciwko Rosji.

Projekt antyrosyjski jest w rzeczywistości częścią rewanżystowskiej polityki wobec naszego kraju, polegającej na tworzeniu ognisk niestabilności i konfliktów tuż przy naszych granicach. Zarówno wtedy, w latach 30., jak i teraz, idea była taka sama — skierować agresję na wschód, wywołać wojnę w Europie, wyeliminować swoich rywali rękami innych.

Nie prowadzimy wojny z narodem ukraińskim, jak już wielokrotnie mówiłem. Naród ukraiński sam stał się zakładnikiem kijowskiego reżimu i jego zachodnich panów, którzy faktycznie okupowali ten kraj politycznie, militarnie i gospodarczo i przez dziesiątki lat niszczyli ukraiński przemysł i plądrowali jego zasoby naturalne. Logicznym skutkiem była degradacja społeczna, ogromny wzrost ubóstwa i nierówności. A w takich warunkach, oczywiście, łatwo jest czerpać materiał do operacji wojskowych. Nikt nie pomyślał o ludziach, przygotowano ich do rzezi, a na koniec zrobiono z nich mięso armatnie. Niestety, aż strach o tym mówić, ale to jest fakt.

„Za wojnę odpowiadają zachodnie elity”

Odpowiedzialność za podsycanie konfliktu ukraińskiego, za eskalację, za wzrost liczby ofiar ponoszą w całości elity zachodnie i oczywiście obecny reżim w Kijowie, dla którego naród ukraiński jest w zasadzie obcy. Dzisiejszy reżim ukraiński nie służy swoim interesom narodowym, lecz interesom państw trzecich.

Zachód wykorzystuje Ukrainę zarówno jako taran przeciwko Rosji, jak i jako poligon. Nie będę się teraz rozwodził nad próbami Zachodu, by odwrócić bieg wydarzeń, nad planami zwiększenia dostaw wojskowych — wszyscy o tym doskonale wiedzą. Ale jedno powinno być dla wszystkich jasne: im więcej zachodnich systemów dalekiego zasięgu pojawi się na Ukrainie, tym bardziej będziemy zmuszeni odsuwać zagrożenie od naszych granic. Jest to zupełnie naturalne.

Zachodnie elity nie ukrywają swojego celu: zadać — jak mówią, to bezpośrednia wypowiedź — „strategiczną porażkę Rosji”. Co to oznacza? Co to oznacza dla nas? Oznacza to skończenie z nami raz na zawsze, to znaczy, że zamierzają przekształcić lokalny konflikt w fazę globalnej konfrontacji. Tak to rozumiemy i odpowiednio zareagujemy, ponieważ w tym przypadku mówimy już o istnieniu naszego kraju.

„Pokonanie Rosji na polu walki jest niemożliwe”

Ale oni również nie mogą nie zdawać sobie sprawy, że pokonanie Rosji na polu walki jest niemożliwe, dlatego prowadzą przeciwko nam coraz bardziej agresywne ataki informacyjne. Ich celem są oczywiście młodzi ludzie, młode pokolenia. I tu znowu cały czas kłamią, przekręcają fakty historyczne, nie przestają atakować naszej kultury, Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej i innych tradycyjnych organizacji religijnych naszego kraju.

Proszę spojrzeć, co robią z własnym narodem: niszczenie rodziny, tożsamości kulturowej i narodowej, zboczenia, wykorzystywanie dzieci, nawet pedofilia, są uznawane za normę, normę ich życia, a księża, kapłani są zmuszani do błogosławienia małżeństw osób tej samej płci. Do diabła z nimi, niech robią, co chcą. Co chcę tu powiedzieć? Dorośli mają prawo żyć tak, jak chcą, zawsze tak to traktowaliśmy w Rosji i zawsze tak będziemy traktować: nikt nie ingeruje w ich życie prywatne i nie zamierzamy tego robić.

Ale chciałbym im powiedzieć: ale proszę spojrzeć, proszę wybaczyć, na święte pisma, główne księgi wszystkich innych religii świata. Jest tam napisane wszystko, również to, że rodzina jest związkiem mężczyzny i kobiety, ale nawet te święte teksty są teraz kwestionowane. Wiadomo, że na przykład Kościół Anglikański planuje — na razie tylko planuje — rozważenie idei Boga neutralnego płciowo. Co można powiedzieć? Nie daj Boże, że „nie wiedzą, co robią”.

Miliony ludzi na Zachodzie zdają sobie sprawę, że są prowadzeni w kierunku prawdziwej duchowej katastrofy. Elity, mówiąc wprost, po prostu oszalały i wydaje się, że nie ma na to lekarstwa. Ale to jest ich problem, jak powiedziałem, a my mamy obowiązek chronić nasze dzieci i zrobimy to: ochronimy nasze dzieci przed degradacją i wynaturzeniem.

Jest oczywiste, że Zachód będzie próbował podkopać i podzielić nasze społeczeństwo, postawić na narodowych zdrajców, którzy przez cały czas — chcę to podkreślić — mają tę samą truciznę pogardy dla własnej ojczyzny i chęć zarabiania pieniędzy poprzez sprzedaż tej trucizny tym, którzy są gotowi za nią zapłacić. Tak było zawsze.

„Zachód poluje na czarownice”

Ci, którzy wybrali drogę bezpośredniej zdrady, popełniając przestępstwa terrorystyczne i inne przeciwko bezpieczeństwu naszego społeczeństwa i integralności terytorialnej kraju, zostaną pociągnięci do odpowiedzialności prawnej. Ale nigdy nie będziemy jak reżim w Kijowie i zachodnie elity, które były i są zaangażowane w polowanie na czarownice, nie będziemy rozliczać się z tymi, którzy zrobili krok w bok i dokonali apostazji od Ojczyzny. Niech to pozostanie na ich sumieniu, niech z tym żyją. Najważniejsze, że obywatele Rosji wystawili im ocenę moralną.

„Jestem dumny, że absolutna większość obywatela zrozumiała sens tego, co robimy”

Jestem dumny — myślę, że wszyscy jesteśmy dumni — że nasz wieloetniczny naród, absolutna większość obywateli zajęła pryncypialne stanowisko w sprawie specjalnej operacji wojskowej, zrozumiała sens tego, co robimy, poparła nasze działania w celu ochrony Donbasu. To poparcie przede wszystkim pokazało prawdziwy patriotyzm, uczucie, które jest historycznie właściwe naszemu narodowi. Jest ono niesamowite w swojej godności, w głębokiej świadomości nierozerwalności losu każdego, podkreślam, każdego człowieka z losem Ojczyzny.

Drodzy przyjaciele, chcę podziękować wszystkim, całemu narodowi rosyjskiemu za odwagę i determinację, podziękować naszym bohaterom, żołnierzom i oficerom armii i marynarki wojennej, Gwardii Narodowej, pracownikom służb specjalnych i wszystkich organów ścigania, bojownikom Korpusu Donieckiego i Ługańskiego, ochotnikom, patriotom, którzy walczą w szeregach rezerwy armii.

Chciałbym przeprosić: przykro mi, że podczas dzisiejszego wystąpienia nie będę mógł wymienić wszystkich. Kiedy przygotowywałem to przemówienie, napisałem długą listę tych bohaterskich jednostek, a potem usunąłem ją z dzisiejszego przemówienia, ponieważ, jak powiedziałem, nie da się wymienić wszystkich i po prostu bałem się urazić tych, których nie wymienię.

Chylę czoła przed rodzicami, żonami i rodzinami naszych obrońców, przed lekarzami i ratownikami medycznymi, przed pielęgniarkami, które ratują rannych, przed kolejarzami i kierowcami, którzy dowożą zaopatrzenie na front, przed budowniczymi, którzy wznoszą fortyfikacje i odbudowują domy, drogi i obiekty cywilne, przed pracownikami i inżynierami fabryk obronnych, którzy pracują teraz na okrągło, na kilka zmian, przed robotnikami rolnymi, którzy niezawodnie zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe kraju.

Dziękuję nauczycielom, którzy naprawdę troszczą się o młode pokolenia Rosji, zwłaszcza te, które pracują w najtrudniejszych warunkach, wręcz na pierwszej linii frontu; osobistościom świata kultury, które przyjeżdżają na tereny objęte wojną, do szpitali, aby wspierać żołnierzy i oficerów; wolontariuszom, którzy pomagają na froncie i ludności cywilnej; dziennikarzom, przede wszystkim korespondentom wojennym, którzy ryzykują na froncie, aby przekazać całemu światu prawdę; duchownym rosyjskich religii tradycyjnych, kapłanom wojskowym, których mądre słowo wspiera nas i inspiruje.

Szczególne słowa do mieszkańców Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej, obwodów zaporoskiego i chersońskiego. Wy sami, drodzy przyjaciele, zdecydowaliście o swojej przyszłości w referendach, dokonaliście zdecydowanego wyboru mimo gróźb i terroru neonazistów, w warunkach, gdy doszło do akcji militarnej, ale nie było i nie ma nic silniejszego niż wasza determinacja, aby być z Rosją, ze swoją Ojczyzną.

(Oklaski.)

Chciałbym podkreślić, że jest to reakcja publiczności na mieszkańców Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej, Zaporoża i Chersonia. Jeszcze raz: ukłony dla nich wszystkich.

„Morze Azowskie stało się morzem wewnętrznym Rosji”

Rozpoczęliśmy już i będziemy nadal budować zakrojony na szeroką skalę program odbudowy społeczno-gospodarczej i rozwoju tych nowych jednostek składowych Federacji. W szczególności mówimy o przywróceniu przedsiębiorstw i miejsc pracy oraz odbudowie portów nad Morzem Azowskim, które ponownie stało się morzem wewnętrznym Rosji, a także o budowie nowych, nowoczesnych dróg, tak jak to zrobiliśmy na Krymie, który teraz cieszy się niezawodnym połączeniem lądowym z całą Rosją. Wszystkie te plany na pewno zrealizujemy wspólnymi siłami.

Dziś regiony kraju udzielają bezpośredniego wsparcia miastom, powiatom i miasteczkom Donieckiej i Ługańskiej Republiki Ludowej, Zaporoża i Chersonia, czyniąc to szczerze, jak prawdziwi bracia i siostry. Teraz znów jesteśmy razem, więc staliśmy się jeszcze silniejsi i zrobimy wszystko, aby przywrócić długo oczekiwany pokój na tej naszej ziemi, aby zapewnić bezpieczeństwo naszym ludziom. Dla tego, dla swoich przodków, dla przyszłości swoich dzieci i wnuków, dla przywrócenia sprawiedliwości dziejowej, dla zjednoczenia naszego narodu, walczą dziś nasi bohaterowie.

Drodzy przyjaciele, proszę Was o uczczenie pamięci naszych towarzyszy broni, którzy oddali życie za Rosję, cywilów, osób starszych, kobiet i dzieci, którzy zginęli pod ostrzałem z rąk neonazistów i kunktatorów.

(Minuta ciszy.)

Dziękuję.

Wszyscy rozumiemy i ja rozumiem, jak nieznośnie ciężko jest teraz żonom, synom i córkom poległych żołnierzy, ich rodzicom, którzy wychowali godnych obrońców Ojczyzny — jak młodzi gwardziści z Krasnodonu, jak młodzi mężczyźni i kobiety, którzy w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej walczyli z nazizmem, bronili Donbasu. Ich odwaga, niezłomność, wielki hart ducha i poświęcenie są do dziś pamiętane przez całą Rosję.

Naszym obowiązkiem jest wspieranie rodzin, które straciły swoich bliskich, pomaganie im w wychowaniu dzieci, zapewnieniu im wykształcenia i zawodu. Rodzinie każdego uczestnika specjalnej operacji wojskowej należy poświęcić stałą uwagę, otoczyć ją troską i honorem. Na ich potrzeby należy reagować natychmiast, bez zbędnej biurokracji.

Proponuję utworzenie specjalnego funduszu państwowego. Jego zadaniem będzie zapewnienie ukierunkowanej, osobistej pomocy rodzinom poległych żołnierzy i weteranów specjalnych operacji wojskowych. Będzie on koordynował udzielanie wsparcia socjalnego, medycznego i psychologicznego, rozwiązywał problemy leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji, udzielał pomocy w zakresie edukacji, sportu, zatrudnienia, przedsiębiorczości, szkoleń i przekwalifikowania. Osobnym, najważniejszym zadaniem funduszu jest zorganizowanie długoterminowej opieki w domu, zaawansowanej technologicznie protetyki dla wszystkich, którzy jej potrzebują.

Zwracam się do Rządu, wraz z Komisją Rady Państwa ds. Polityki Społecznej i regionami, o jak najszybsze rozwiązanie wszystkich kwestii organizacyjnych.

„Trzeba pomóc, więc stworzymy fundusz państwowy”

Praca Państwowego Funduszu powinna być otwarta, a procedura udzielania pomocy prosta, oparta na zasadzie „one stop shop”, pozbawiona biurokracji. Każdej rodzinie, podkreślam, każdej rodzinie osoby zmarłej, każdemu kombatantowi powinien być przydzielony osobisty pracownik socjalny, koordynator, który będzie rozwiązywał pojawiające się problemy w czasie rzeczywistym podczas osobistej komunikacji. Pragnę zwrócić Państwa uwagę na fakt, że w tym roku struktury funduszu będą rozwijane we wszystkich regionach Federacji Rosyjskiej.

Mamy już środki na wsparcie weteranów Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, weteranów walk i osób zaangażowanych w lokalne konflikty. Myślę, że w przyszłości fundusz rządowy, o którym wspomniałem, mógłby zająć się tymi bardzo ważnymi kwestiami. Musimy nad tym popracować i proszę rząd o to.

Muszę podkreślić, że stworzenie specjalnego funduszu nie zwalnia innych struktur i szczebli władzy z odpowiedzialności. Oczekuję, że wszystkie departamenty federalne, regiony i gminy będą nadal poświęcać jak najwięcej uwagi weteranom, pracownikom służb i ich rodzinom. W związku z tym chciałbym podziękować liderom regionów, burmistrzom, wójtom, którzy stale spotykają się z ludźmi, także tymi, którzy wyjeżdżają na linię kontaktu, i wspierają swoich rodaków.

Dziś zawodowi żołnierze, zmobilizowani i ochotnicy wspólnie znoszą trudy frontu — mówimy o zaopatrzeniu i wyposażeniu, o zasiłkach pieniężnych i ubezpieczeniach w związku z odniesionymi ranami, o opiece medycznej. Jednak odwołania, które otrzymuję ja i gubernatorowie — oni również zgłaszają się do mnie — do prokuratury wojskowej i do Rzecznika Praw Obywatelskich pokazują, że nie wszystkie te kwestie zostały rozwiązane. Każdy indywidualny przypadek musi zostać wyjaśniony.

I jeszcze jedno: służba w specjalnej strefie operacji wojskowej — wszyscy doskonale to rozumieją — wiąże się z ogromnym stresem fizycznym i psychicznym, z codziennym zagrożeniem zdrowia i życia. Dlatego uważam, że konieczne jest ustanowienie regularnego urlopu w wymiarze co najmniej 14 dni dla zmobilizowanych żołnierzy, a w ogóle dla wszystkich uczestników specjalnej operacji wojskowej, w tym ochotników, przynajmniej raz na pół roku, bez uwzględniania czasu podróży, tak aby każdy żołnierz miał możliwość odwiedzenia rodziny, przebywania z krewnymi i bliskimi.

Szanowni Państwo!

Jak Państwo wiedzą, na mocy Dekretu Prezydenta mamy Plan Budowy i Rozwoju Sił Zbrojnych na lata 2021-2025. Trwają prace nad jego realizacją; wprowadzane są niezbędne korekty. I chcę podkreślić, że nasze przyszłe kroki w celu wzmocnienia Armii i Marynarki Wojennej, a także bieżący i przyszły rozwój Sił Zbrojnych powinny z pewnością opierać się na realnym doświadczeniu bojowym zdobytym podczas specjalnej operacji wojskowej. Jest ono dla nas niezwykle ważne, co więcej, absolutnie nieocenione.

Już teraz, na przykład, poziom wyposażenia rosyjskich nuklearnych sił odstraszania w najnowsze systemy wynosi ponad 91 proc., 91,3 proc. I teraz, powtarzam, w świetle zdobytych doświadczeń musimy osiągnąć ten sam wysoki poziom jakości we wszystkich komponentach sił zbrojnych.

Oficerowie i sierżanci, którzy wyróżnili się jako kompetentni, nowocześni i zdecydowani dowódcy — a jest ich wielu — zostaną awansowani w pierwszej kolejności na wyższe stopnie, do wyższych akademii wojskowych, aby służyć jako potężna rezerwa kadrowa dla sił zbrojnych. I oczywiście muszą być poszukiwani na wszystkich szczeblach władzy. Chcę po prostu zwrócić na to uwagę moich kolegów. To jest bardzo ważne. Ludzie muszą zrozumieć, że Ojczyzna docenia ich wkład w obronę Ojczyzny.

„Wiele naszych broni jest lepszych od zachodnich”

Będziemy aktywnie wdrażać najbardziej zaawansowane technologie, które podniosą potencjał jakościowy armii i marynarki. Mamy takie opracowania, próbki broni i sprzętu w każdej dziedzinie. Wiele z nich jest znacznie lepszych od swoich zagranicznych odpowiedników. Naszym zadaniem jest teraz uruchomienie ich masowej, seryjnej produkcji. Stale zwiększamy tempo tych prac. Robimy to na naszej własnej — chcę to podkreślić — rosyjskiej bazie naukowo-przemysłowej, poprzez aktywne zaangażowanie małych i średnich przedsiębiorstw high-tech w realizację państwowych zamówień obronnych.

Dzisiaj w naszych fabrykach, biurach projektowych i zespołach badawczych pracują zarówno doświadczeni specjaliści, jak i coraz większa liczba młodych ludzi, utalentowanych i wykwalifikowanych, nastawionych na przełom i wiernych tradycji rosyjskich rusznikarzy — zrobić wszystko, aby wygrać.

Damy więcej mieszkań i wyższe pensje

Zdecydowanie wzmocnimy gwarancje dla pracowników. Dotyczy to również wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych. Proponuję uruchomienie specjalnego programu preferencyjnych mieszkań czynszowych dla pracowników przemysłu obronnego. Stawka czynszu dla nich będzie znacznie niższa niż stawka rynkowa, ponieważ znaczną część czynszu będzie pokrywało państwo.

Oczywiście omówiliśmy tę kwestię z rządem. Polecam nam dopracowanie wszystkich szczegółów tego programu i niezwłoczne rozpoczęcie budowy takich mieszkań czynszowych, oczywiście w pierwszej kolejności w miastach, w których znajdują się nasze ważne ośrodki obronne, przemysłowe i badawcze.

Koledzy, panie i panowie.

Jak już powiedziałem, Zachód otworzył przeciwko nam nie tylko front wojskowy, informacyjny, ale także gospodarczy. Ale niczego nie osiągnął i nigdzie nie osiągnie. Co więcej, inicjatorzy sankcji sami się karzą: wywołali wzrost cen we własnych krajach, utratę miejsc pracy, zamknięcie przedsiębiorstw, kryzys energetyczny i mówią swoim obywatelom — słyszymy to — że wszystkiemu winni są Rosjanie.

Jakie środki zostały użyte przeciwko nam w tej agresji sankcyjnej? Próbowano zerwać więzi gospodarcze z rosyjskimi firmami, odciąć system finansowy od kanałów komunikacyjnych, aby przycisnąć naszą gospodarkę, odmówić nam dostępu do rynków eksportowych, aby uderzyć w nasze dochody. Obejmuje to również kradzież — nie da się tego inaczej ująć — naszych rezerw walutowych, próby załamania kursu rubla i wywołania niszczącej inflacji.

„Uratowaliśmy gospodarkę”

I znowu, sankcje antyrosyjskie są tylko środkiem do celu. A celem, jak deklarują sami zachodni przywódcy — cytat bezpośredni — jest „sprawienie, aby nasi obywatele cierpieli”. „Sprawić, żeby cierpieli” — tacy humaniści. Chcą, aby ludzie cierpieli, destabilizując w ten sposób nasze społeczeństwo od wewnątrz.

Ale ich kalkulacje nie sprawdziły się — rosyjska gospodarka i system zarządzania okazały się znacznie silniejsze, niż sądził Zachód. Dzięki wspólnym wysiłkom rządu, parlamentu, Banku Rosji, regionów Federacji i oczywiście środowisk biznesowych i kolektywów pracowniczych zapewniliśmy trwałość sytuacji gospodarczej, ochroniliśmy naszych obywateli, uratowaliśmy miejsca pracy, zapobiegliśmy niedoborom na rynku, w tym w zakresie podstawowych towarów, wsparliśmy system finansowy i przedsiębiorców, którzy zainwestowali w rozwój swoich firm, a tym samym w rozwój naszego kraju.

Dlatego w marcu ubiegłego roku uruchomiliśmy pakiet działań wspierających biznes i gospodarkę o wartości około 1 bln rubli. Chcę zaznaczyć: to nie jest polityka emisyjna, nie, nie, wszystko w naszym kraju odbywa się na solidnych zasadach rynkowych.

Na koniec 2022 r. produkt krajowy brutto spadł. Wydaje mi się, że ta informacja została podana wczoraj i w samą porę, tak jak powinno być, wszystko jest zgodnie z planem. Przewidywano spowolnienie gospodarcze o 20-25 proc., jeszcze niedawno mówiliśmy o 2,9, czy 2,5 proc. Tymczasem PKB w 2022 roku spadł o 2,1 proc. — to najnowsze dane. Jednocześnie przypominam, że jeszcze w lutym i marcu ub.r., jak już mówiłem, przewidywano załamanie gospodarki.

Rosyjski biznes odbudował logistykę i wzmocnił więzi z odpowiedzialnymi, przewidywalnymi partnerami — a jest ich wielu na całym świecie.

Muszę zauważyć, że udział rubla rosyjskiego w naszych rozliczeniach międzynarodowych podwoił się w porównaniu z grudniem 2021 r. i osiągnął jedną trzecią, co razem z walutami krajów zaprzyjaźnionych stanowi ponad połowę.

Będziemy nadal pracować z naszymi partnerami nad stworzeniem stabilnego, bezpiecznego systemu rozliczeń międzynarodowych, niezależnego od dolara i innych zachodnich walut rezerwowych, które nieuchronnie stracą swój uniwersalny charakter ze względu na politykę zachodnich elit i władców. To my robimy to wszystko własnymi rękami. To nie my ograniczamy dolara czy inne tak zwane waluty uniwersalne — to oni robią wszystko własnymi rękami.

Wiecie, jest takie popularne powiedzenie: armaty zamiast ropy. Obronność kraju jest oczywiście najważniejszym priorytetem, ale podejmując strategiczne wyzwania w tej dziedzinie, nie możemy powtarzać błędów z przeszłości, nie możemy niszczyć własnej gospodarki. Mamy wszystko, czego potrzebujemy, by zapewnić bezpieczeństwo i stworzyć warunki do stałego rozwoju kraju. Właśnie w tej logice działamy i będziemy działać nadal.

Na przykład w ubiegłym roku kilka kluczowych, podkreślam cywilnych, sektorów gospodarki narodowej nie tylko nie zmniejszyło, ale i znacznie zwiększyło swoją produkcję. Budownictwo mieszkaniowe po raz pierwszy w nowoczesnej historii naszego kraju przekroczyło 100 mln m kw.

Jeśli chodzi o naszą produkcję rolną, to w ubiegłym roku wykazała ona dwucyfrowy wzrost. Dziękuję bardzo, ukłony dla rolników. Rosyjscy rolnicy zebrali rekordowe zbiory: ponad 150 mln ton zboża, w tym ponad 100 mln ton pszenicy. Do końca roku rolniczego, tj. do 30 czerwca 2023 r.,, uda nam się zwiększyć łączną wielkość eksportu zboża do 5,56 mln ton.

10-15 lat temu wydawało się to bajką, planem absolutnie nie do zrealizowania. Jeśli Państwo pamiętają — a na pewno niektórzy tutaj pamiętają — jeszcze niedawno zbieraliśmy 60 mln w ogóle, rok w rok, a teraz będziemy mieli 55-60 mln w samym potencjale eksportowym. Jestem przekonany, że mamy wszelkie szanse na podobny przełom w innych dziedzinach.

Nie dopuściliśmy do załamania na rynku pracy, wręcz przeciwnie, udało nam się w nowoczesnych warunkach zmniejszyć bezrobocie. Dzisiaj — w warunkach tak wielkich trudności ze wszystkich stron — nasz rynek pracy jest bardziej komfortowy niż kiedyś. Proszę pamiętać, że przed pandemią nasza stopa bezrobocia wynosiła 4,7 proc., a teraz wynosi, jak sądzę, 3,7 proc. Panie przewodniczący [Dumy], co to jest 3,7? 3,7 to historycznie niski poziom.

I znowu, gospodarka Rosji pokonała pojawiające się zagrożenia — pokonała je. Tak, wielu z tych zagrożeń nie dało się wcześniej obliczyć, musieliśmy reagować dosłownie w locie, w miarę pojawiania się problemów. Zarówno na szczeblu rządowym, jak i biznesowym decyzje były podejmowane tak szybko, jak to było możliwe. Zwracam uwagę, że ogromną rolę odegrała tu prywatna inicjatywa oraz małe i średnie przedsiębiorstwa. Uniknęliśmy nadmiernej regulacji administracyjnej i przechylenia gospodarki na korzyść państwa.

Co jeszcze jest ważne? W ub.r. spowolnienie gospodarcze odnotowano tylko w drugim kwartale, natomiast w trzecim i czwartym kwartale nastąpił wzrost. W rzeczywistości weszliśmy w nowy cykl wzrostu gospodarczego. Według ekspertów, jego model i struktura stają się jakościowo inne. Na pierwszy plan wysuwają się nowe i obiecujące rynki światowe, w tym region Azji i Pacyfiku, nasz własny rynek krajowy, baza naukowa, technologiczna i ludzka: nie dostawa surowców za granicę, lecz produkcja towarów o wysokiej wartości dodanej. Dzięki temu możemy uwolnić ogromny potencjał Rosji we wszystkich sferach i obszarach.

Solidny wzrost popytu wewnętrznego przewidywany jest już w tym roku. Jestem przekonany, że nasze firmy wykorzystają tę szansę, by zwiększyć produkcję, wytwarzać najbardziej popularne produkty i zająć nisze, które zwolniły się lub są zwalniane po odejściu firm zachodnich.

„Rozwój Rosji musi być odporny na naciski zewnętrzne”

Dzisiaj widzimy pełny obraz, rozumiemy problemy strukturalne, które musimy rozwiązać w zakresie logistyki, technologii, finansów i zasobów ludzkich. W ostatnich latach dużo, ciągle mówiliśmy o konieczności zmiany struktury naszej gospodarki, a teraz te zmiany są życiową koniecznością i zmieniają sytuację, i to w tym przypadku na lepsze. Wiemy, co musimy zrobić, aby Rosja nadal stabilnie się rozwijała i aby był to rozwój suwerenny, niezależny, odporny na wszelkie zewnętrzne naciski i zagrożenia, z wiarygodną gwarancją bezpieczeństwa i interesów państwa.

Chciałbym podkreślić, że sensem naszej pracy nie jest dostosowanie się do obecnych warunków. Celem strategicznym jest przeniesienie naszej gospodarki na nowe tory. Wszystko się teraz zmienia, i to bardzo, bardzo szybko. Jest to czas wyzwań, ale również możliwości — dziś naprawdę tak jest, a nasza przyszłość zależy od tego, jak je wykorzystamy. Musimy usunąć — chcę to podkreślić — wszystkie międzywydziałowe sprzeczności, formalności, urazy, nieporozumienia i inne bzdury. Wszystko jest dla sprawy, wszystko jest dla wyniku — to jest to, do czego wszystko powinno zmierzać.

Udane uruchomienie rosyjskich firm i małych przedsiębiorstw rodzinnych jest już zwycięstwem. Otwarcie nowoczesnych fabryk i kilometrów nowych dróg — i to jest zwycięstwo. Nowa szkoła lub przedszkole to zwycięstwo. Odkrycia naukowe i technologie — to oczywiście też jest zwycięstwo. Liczy się wkład każdego z nas w ogólny sukces.

Na czym powinna się skupić partnerska praca państwa, regionów i krajowego biznesu?

Po pierwsze. Będziemy rozszerzać obiecujące zagraniczne stosunki gospodarcze i budować nowe korytarze logistyczne. Podjęliśmy już decyzję o przedłużeniu drogi ekspresowej Moskwa-Kazań do Jekaterynburga, Czelabińska i Tiumienia, a w przyszłości do Irkucka i Władywostoku z dostępem do Kazachstanu, Mongolii i Chin, co znacznie rozszerzy nasze stosunki gospodarcze z rynkami Azji Południowo-Wschodniej.

Będziemy rozwijać porty Morza Czarnego i Azowskiego. Szczególną uwagę zwrócimy na międzynarodowy korytarz Północ-Południe. Już w tym roku statki o zanurzeniu co najmniej 4,5 m będą mogły przepływać przez kanał Wołga-Kaspijski. Otworzy to nowe drogi współpracy biznesowej z Indiami, Iranem, Pakistanem, krajami Bliskiego Wschodu. Będziemy nadal rozwijać ten korytarz.

Nasze plany obejmują przyspieszoną modernizację wschodniego kierunku kolei, Kolei Transsyberyjskiej i Kolei Bajkalsko-Amurskiej, a także zwiększenie przepustowości Północnej Drogi Morskiej. To nie tylko dodatkowe przepływy towarowe, ale również podstawa do rozwiązania narodowych zadań rozwoju Syberii, Arktyki i Dalekiego Wschodu.

„Obywatele zawsze będą mogli ubiegać się o przyłączenie do sieci gazowej”

Duży impuls otrzyma infrastruktura regionalna, w tym komunikacja, telekomunikacja i sieci drogowe. Do następnego roku, 2024, nie mniej niż 85 proc. dróg w największych aglomeracjach Rosji i ponad połowa dróg regionalnych i międzygminnych będzie w odpowiednim stanie. Jestem przekonany, że to osiągniemy.

Będziemy również kontynuować program bezpłatnej gazyfikacji. Podjęto już decyzję o rozszerzeniu go na obiekty socjalne: przedszkola i szkoły, przychodnie, szpitale, jednostki medyczne i położnicze. A dla obywateli taki program będzie teraz funkcjonował na stałe: zawsze będą mogli ubiegać się o przyłączenie do sieci gazowej.

Od tego roku rozpocznie się wielki program budowy i remontu budynków mieszkalnych i instalacji komunalnych. W ciągu najbliższych dziesięciu lat planuje się zainwestować w tę sferę co najmniej 4,5 bln rubli. Wiemy, jak ważne jest to dla obywateli, jak zaniedbana jest ta sfera — musimy pracować i będziemy to robić. Ważne jest, aby program ten miał dobry początek, dlatego proszę rząd o zapewnienie stabilnego finansowania tego programu.

Po drugie. Musimy znacznie rozszerzyć możliwości technologiczne rosyjskiej gospodarki i zapewnić wzrost krajowego przemysłu.

Uruchomiliśmy program hipoteki przemysłowej, od tej pory kredyty preferencyjne będą dostępne nie tylko na zakup urządzeń produkcyjnych, ale również na ich budowę i modernizację. Wysokość takiego kredytu była wielokrotnie omawiana i chcieliśmy ją zwiększyć; na początek jest to bardzo dobra kwota: do 500 mln rubli. Jest ona udzielana na 3 lub 5 proc. na okres do siedmiu lat. Uważam, że jest to bardzo dobry program i powinniśmy z niego skorzystać.

Od tego roku wprowadzono również nowy system dla klastrów przemysłowych, który zmniejszył obciążenia fiskalne i administracyjne dla firm-rezydentów, a popyt na ich innowacyjne produkty, które dopiero wchodzą na rynek, jest wspierany przez długoterminowe zamówienia i dotacje od rządu.

Szacuje się, że do 2030 r. środki te powinny zapewnić realizację projektów na zapotrzebowanie o wartości ponad 10 bln rubli, przy czym już w tym roku spodziewane są inwestycje o wartości około 2 bln rubli. Chciałbym zaznaczyć, że nie są to tylko prognozy, ale jasno określone punkty odniesienia.

„Potrzebne jest kreatywne podejście”

Dlatego zwracam się do rządu o maksymalne przyspieszenie uruchomienia tych projektów, o wzięcie na swoje barki przedsiębiorców i zaoferowanie systematycznych środków wsparcia, w tym zachęt podatkowych. Wiem, jak blok finansowy nie lubi dawać korzyści, i częściowo podzielam to stanowisko: system podatkowy powinien być całościowy, bez żadnych nisz, zwolnień — ale w tym przypadku wymagane jest kreatywne podejście.

Na przykład, od tego roku rosyjskie firmy mogą obniżyć swoje płatności z tytułu podatku dochodowego, jeżeli kupują zaawansowane krajowe rozwiązania informatyczne i produkty wykorzystujące sztuczną inteligencję. Co więcej, wydatki te są uwzględniane z wyższym współczynnikiem, półtora raza wyższym od kosztów rzeczywistych. Innymi słowy, za każdego rubla zainwestowanego przez firmę w zakup takich produktów, o których właśnie wspomniałem, przysługuje ulga podatkowa w wysokości półtora rubla.

Proponuję rozszerzenie takiej ulgi podatkowej na zakup rosyjskiego sprzętu high-tech w ogóle. Proszę rząd o przedstawienie propozycji dotyczących listy takiego sprzętu według branży, w której jest on wykorzystywany oraz procedury przyznawania zwolnienia. Jest to dobre rozwiązanie, które ożywi gospodarkę.

Po trzecie. Najważniejszą kwestią na agendzie rozwoju wzrostu gospodarczego są nowe źródła finansowania inwestycji, o tym też dużo mówimy.

Dzięki silnemu bilansowi płatniczemu Rosja nie musi pożyczać za granicą, kłaniać się, błagać o pieniądze, a potem prowadzić długich rozmów o tym, co, ile i na jakich warunkach spłacić. Krajowe banki pracują stabilnie i trwale, z solidnym marginesem bezpieczeństwa.

W 2022 r. wielkość kredytów bankowych dla sektora przedsiębiorstw wzrosła, wie Pan, zwiększyła się. Było wiele obaw z tym związanych, ale wzrost został odnotowany i wyniósł 14 proc., czyli więcej niż w 2021 r., bez żadnej operacji wojskowej. W 2021 r. było to 11,7 proc., a teraz jest to 14 proc. Portfel hipoteczny również wzrósł o 20,4 proc. Rozwój jest na dobrej drodze.

Sektor bankowy jako całość osiągnął w ubiegłym roku zysk. Owszem, nie był on tak duży, jak w poprzednich latach, ale był przyzwoity: zysk w wysokości 203 mld rubli. Jest to również wskaźnik stabilności sektora finansowego Rosji.

Według szacunków już w drugim kwartale tego roku inflacja w Rosji zbliży się do docelowego poziomu 4 proc. Przypomnę, że niektóre kraje Unii Europejskiej mają 12, 17 lub 20 proc., podczas gdy u nas jest to 4 lub 5 proc. — Bank Centralny i Ministerstwo Finansów ustalają to między sobą — ale będzie blisko celu. Biorąc pod uwagę pozytywną dynamikę tego i innych parametrów makroekonomicznych, kształtują się obiektywne warunki do obniżenia długoterminowych stóp kredytowych w gospodarce, co oznacza, że kredyt dla sektora realnego powinien stać się bardziej dostępny.

Długoterminowe oszczędności obywateli są wszędzie na świecie ważnym źródłem zasobów inwestycyjnych i musimy również zachęcać do ich napływu do sektora inwestycyjnego. Proszę rząd o przyspieszenie wprowadzenia do Dumy Państwowej projektów ustaw w celu uruchomienia odpowiedniego programu państwowego już w kwietniu tego roku.

Ważne jest stworzenie dodatkowych warunków dla obywateli do inwestowania i zarabiania pieniędzy w domu, w kraju. Jednocześnie konieczne jest zagwarantowanie bezpieczeństwa inwestycji obywateli w dobrowolne oszczędności emerytalne. Powinien istnieć taki sam mechanizm jak w systemie ubezpieczeń depozytów bankowych. Przypominam, że takie depozyty do wysokości 1,4 mln rubli są ubezpieczone przez państwo, a ich zwrot jest gwarantowany. Proponuję podwoić kwotę dla dobrowolnych oszczędności emerytalnych — do 2,8 mln rubli. Musimy również chronić inwestycje obywateli w inne długoterminowe instrumenty inwestycyjne, w tym przed ewentualną upadłością pośredników finansowych.

Osobnych rozwiązań wymaga przyciągnięcie kapitału do szybko rozwijających się i zaawansowanych technologicznie przedsiębiorstw. Dla nich przeznaczone będzie wsparcie dla ofert akcji na krajowym rynku giełdowym, w tym zachęty podatkowe zarówno dla firm, jak i nabywców takich akcji.

„Wspieramy każdą prywatną inicjatywę biznesową, której celem jest korzyść dla kraju”

Najważniejszym elementem suwerenności gospodarczej jest wolność przedsiębiorczości. Powtórzę: to właśnie prywatny biznes, pośród zewnętrznych prób powstrzymania Rosji, udowodnił, że wie, jak dostosować się do szybko zmieniającego się otoczenia i zapewnić wzrost gospodarczy w wymagającym środowisku. Dlatego należy wspierać każdą inicjatywę biznesową, której celem jest przyniesienie korzyści krajowi.

W związku z tym uważam, że należy powrócić do kwestii przeglądu szeregu przepisów prawa karnego w zakresie tzw. gospodarczego corpus delicti. Oczywiście państwo musi kontrolować to, co dzieje się w tym sektorze i nie możemy pozwolić na permisywizm w tej dziedzinie, ale nie trzeba iść za daleko. Należy bardziej aktywnie zmierzać w kierunku dekryminalizacji, o której wspomniałem. Ufam, że rząd wraz z parlamentem, organami ścigania, stowarzyszeniami biznesowymi będzie prowadził tę pracę konsekwentnie i dokładnie.

Jednocześnie proszę rząd, w ścisłym kontakcie z parlamentem, o zaproponowanie dodatkowych środków w celu przyspieszenia procesu deoffshoringu gospodarki. Biznes, przede wszystkim w kluczowych sektorach i branżach, powinien działać pod rosyjską jurysdykcją — to podstawowa zasada.

I w związku z tym, drodzy koledzy, mała dygresja filozoficzna.

Pamiętamy problemy i nierównowagę późnej gospodarki radzieckiej. A więc po upadku Związku Radzieckiego, jego systemu planowego, w chaosie lat 90. zaczęto tworzyć gospodarkę opartą na zasadach rynkowych, własności prywatnej — ogólnie rzecz biorąc, i słusznie. W dużej mierze za przykład służyły tu kraje zachodnie — które przysłały dziesiątki doradców — i wydawało się, że wystarczy po prostu skopiować ich modele. Sprzeczali się ze sobą, pamiętam: Europejczycy spierali się z Amerykanami o to, jak rozwijać rosyjską gospodarkę.

I co się stało w rezultacie? Nasza gospodarka narodowa stała się w dużej mierze zorientowana na Zachód, przede wszystkim jako źródło surowców. Oczywiście były różne niuanse, ale ogólnie rzecz biorąc, jako źródło surowców. Przyczyny tego są również jasne: nowy, powstający biznes rosyjski był, oczywiście, jak wszystkie biznesy we wszystkich innych krajach, nastawiony przede wszystkim na osiąganie zysków, a to było szybkie i łatwe. A jak się osiągało zyski szybko? Właśnie tę sprzedaż zasobów: ropy, gazu, metali, drewna.

Mało kto o tym myślał o tym, a może nie było możliwości inwestowania długoterminowego, dlatego inne, bardziej złożone sektory gospodarki były słabo rozwinięte. I aby przełamać ten negatywny trend — wszyscy doskonale widzieli, we wszystkich rządach — zajęło nam to lata, dostosowanie systemu podatkowego i inwestycje publiczne na dużą skalę.

Osiągnęliśmy tu prawdziwą, widoczną zmianę. Tak, jest wynik, ale znowu trzeba wziąć pod uwagę sytuację, w jakiej rozwinął się nasz biznes, zwłaszcza duży biznes. Technologie są na Zachodzie, tańsze źródła finansowe i lukratywne rynki są na Zachodzie, więc naturalnie zaczął tam płynąć również kapitał. Niestety, zamiast zwiększać produkcję, kupować sprzęt i technologie oraz tworzyć nowe miejsca pracy tutaj w Rosji, [biznesmeni] wydawali je na zagraniczne posiadłości, jachty i luksusowe nieruchomości.

„Żyliśmy w paradygmacie wolnego rynku”

Tak, potem zaczęli inwestować, oczywiście, również w rozwój, ale na pierwszym etapie wszystko szło tam w dużej mierze na te cele — na konsumpcję. A tam, gdzie jest bogactwo, tam oczywiście są dzieci, ich edukacja, ich życie, ich przyszłość. I było bardzo trudne, prawie niemożliwe, aby państwo monitorowało i zapobiegało temu rozwojowi — żyliśmy w paradygmacie wolnego rynku.

Ostatnie wydarzenia przekonują: obraz Zachodu jako bezpiecznego schronienia i przystani dla kapitału okazał się fantomem, fałszem. A ci, którzy w porę nie zdali sobie z tego sprawy, którzy postrzegali Rosję tylko jako źródło dochodów i planowali żyć głównie za granicą, wiele stracili: zostali tam po prostu okradzeni, a nawet zabrano im legalnie zarobione pieniądze.

Kiedyś w ramach żartu — wielu z Państwa zapewne pamięta — powiedziałem do rosyjskich biznesmenów: zmęczycie się połykaniem kurzu, bieganiem po sądach i biurach zachodnich urzędników, próbując ratować swoje pieniądze. I tak właśnie się stało.

Wiecie państwo, chciałbym dodać bardzo ważną — prostą, ale bardzo ważną — rzecz: nikt ze zwykłych obywateli tego kraju, proszę mi wierzyć, nie współczuł tym, którzy stracili swoje pieniądze w zagranicznych bankach, nie współczuł tym, którzy stracili swoje jachty, pałace za granicą i tak dalej, i tak dalej, podczas gdy podczas naszych kuchennych rozmów ludzie prawdopodobnie przypominali sobie prywatyzację z lat 90., kiedy przedsiębiorstwa zbudowane przez cały kraj zostały sprzedane za prawie nic, i ostentacyjny, demonstracyjny luksus tak zwanych nowych elit.

Co jeszcze jest kluczowe? Przez wszystkie lata od upadku Związku Radzieckiego Zachód nie zaniechał prób spalenia krajów postsowieckich, a co ważniejsze, ostatecznego wykończenia Rosji jako największej ocalałej części naszego historycznego państwa. Zachęcali i nasłali na nas międzynarodowych terrorystów, prowokowali konflikty regionalne wzdłuż naszych granic, ignorowali nasze interesy, stosowali odstraszanie i represje gospodarcze.

A wielki rosyjski biznes — o czym mówię — odpowiada za funkcjonowanie strategicznych przedsiębiorstw, za tysiące kolektywów pracowniczych, określa sytuację społeczną i gospodarczą w wielu regionach, co oznacza, że gdy menedżerowie i właściciele takich firm znajdują się w zależności od rządów, które prowadzą nieprzyjazną politykę wobec Rosji, jest to wielkie zagrożenie dla nas, zagrożenie — zagrożenie dla naszego kraju. Takiej sytuacji nie można tolerować.

Tak, każdy ma wybór: ktoś będzie chciał dożyć swoich dni w zarekwirowanej rezydencji z zablokowanymi kontami, ktoś będzie próbował znaleźć miejsce, wydawałoby się, w atrakcyjnej zachodniej stolicy lub kurorcie, w innym ciepłym miejscu za granicą — to jest prawo każdego człowieka, nie wkraczamy w nie. Ale czas zrozumieć, że dla Zachodu tacy ludzie byli i pozostaną drugorzędnymi outsiderami, z którymi można zrobić wszystko, a pieniądze, koneksje i kupione tytuły hrabiów i burmistrzów nic tu nie pomogą. Muszą zrozumieć: są tam drugą klasą.

Ale jest jeszcze inny wybór: być z Ojczyzną, pracować dla swoich rodaków, nie tylko otwierać nowe przedsiębiorstwa, ale także zmieniać życie wokół siebie — w swoich miastach, wsiach, w swoim kraju. I mamy wielu takich przedsiębiorców, takich prawdziwych wojowników w biznesie — to oni będą napędzać przyszłość krajowego biznesu. Wszyscy muszą zrozumieć: zarówno źródła dobrobytu, jak i przyszłość muszą być tutaj, w naszej ojczyźnie, w Rosji.

„Rosyjskie pieniądze muszą pracować dla kraju”

I wtedy naprawdę stworzymy solidną, samowystarczalną gospodarkę, która nie zamyka się na świat, lecz wykorzystuje wszystkie swoje przewagi konkurencyjne. Rosyjski kapitał, pieniądze, które są tu generowane, muszą pracować dla kraju, dla jego rozwoju narodowego. Dzisiaj mamy wielkie perspektywy w rozwoju infrastruktury, produkcji, turystyki krajowej i wielu innych sektorów.

Chciałbym, aby ci, którzy zetknęli się z wilczymi zwyczajami Zachodu, usłyszeli mnie: bezsensowne, a przede wszystkim bezużyteczne jest bieganie z wyciągniętą ręką, płaszczenie się, proszenie o pieniądze, zwłaszcza teraz, gdy wiadomo, z kim ma się do czynienia. Teraz nie ma sensu trzymać się przeszłości, próbować pozywać o pieniądze. Trzeba odbudować swoje życie i swoją pracę, tym bardziej że są Państwo silnymi ludźmi — mówię o przedstawicielach naszych firm, wielu z nich znam osobiście i od wielu lat — którzy przeszli przez trudną szkołę życia.

Rozpocznijcie Państwo nowe projekty, zarabiajcie pieniądze, inwestujcie w Rosji, inwestujcie w przedsiębiorstwa i miejsca pracy, pomagajcie szkołom i uniwersytetom, nauce i opiece zdrowotnej, kulturze i sportowi. W ten sposób pomnożycie Państwo swój kapitał, zdobędziecie uznanie i wdzięczność ludzi na całe pokolenie, a państwo i społeczeństwo z pewnością będą Państwa wspierać.

Potraktujmy to jako nakaz dla naszej działalności, nakaz pracy we właściwym kierunku.

Szanowni Państwo!

Rosja jest krajem otwartym, a jednocześnie oryginalną cywilizacją. Nie ma w tym stwierdzeniu pretensji do wyłączności i wyższości, ale ta cywilizacja jest nasza — i to jest najważniejsze. Została nam przekazana przez naszych przodków, a my musimy ją zachować dla naszych potomków i przekazać dalej.

Będziemy rozwijać współpracę z przyjaciółmi, ze wszystkimi, którzy są gotowi do współpracy, będziemy przyjmować to, co najlepsze, ale przede wszystkim będziemy polegać na własnym potencjale, na twórczej energii rosyjskiego społeczeństwa, na własnych tradycjach i wartościach.

„Rosjanie zawsze wyróżniali się hojnością i miłosierdziem”

I tu chciałbym powiedzieć o charakterze naszego narodu: zawsze wyróżniał się on hojnością, wielkodusznością, miłosierdziem i współczuciem, a Rosja jako kraj w pełni odzwierciedla w sobie te cechy. Wiemy, jak być przyjaciółmi, dotrzymywać słowa, nigdy nikogo nie zawieść i zawsze stać przy nim w trudnej sytuacji, i nigdy nie wahamy się przyjść z pomocą tym, którzy są w kłopotach.

Wszyscy pamiętają, jak w czasie pandemii jako pierwsi wspieraliśmy niektóre kraje europejskie, w tym Włochy i inne kraje, w najtrudniejszych tygodniach epidemii COVID. Nie zapominajmy również, jak przyszliśmy z pomocą podczas trzęsienia ziemi w Syrii, w Turcji.

To naród rosyjski jest podstawą suwerenności kraju, źródłem siły. Prawa i wolności naszych obywateli są nienaruszalne, gwarantuje je Konstytucja i mimo zewnętrznych wyzwań i zagrożeń nie cofniemy się przed nimi.

W związku z tym chcę podkreślić, że wybory lokalne i regionalne we wrześniu tego roku oraz wybory prezydenckie w 2024 r. odbędą się w ścisłej zgodności z prawem i z zachowaniem wszystkich demokratycznych, konstytucyjnych procedur.

Wybory zawsze oznaczają różne podejścia do rozwiązywania problemów społecznych i gospodarczych. Jednocześnie główne siły polityczne są skonsolidowane i zjednoczone w głównej sprawie, a główną, fundamentalną sprawą dla nas wszystkich jest bezpieczeństwo i dobrobyt naszego narodu, suwerenność i interesy narodowe.

Chcę podziękować Państwu za tę odpowiedzialną, zdecydowaną postawę i przypomnieć słowa patrioty i męża stanu Piotra Stołypina, które zostały wypowiedziane w Dumie Państwowej ponad 100 lat temu, ale bardzo pasują do naszych czasów. Powiedział on: „W obronie Rosji musimy wszyscy się połączyć, skoordynować nasze wysiłki, nasze obowiązki i nasze prawa, aby podtrzymać jedno historyczne, najwyższe prawo — prawo Rosji do bycia silną”.

Wśród ochotników, którzy są teraz na linii frontu, są członkowie Dumy Państwowej i parlamentów regionalnych, przedstawiciele władz wykonawczych różnych szczebli, gmin, miast, powiatów i miejscowości wiejskich. Wszystkie partie parlamentarne i główne stowarzyszenia publiczne uczestniczą w zbiórce artykułów humanitarnych i pomagają na pierwszej linii frontu.

Jeszcze raz dziękuję — dziękuję za tę patriotyczną postawę.

Samorząd terytorialny — szczebel władzy publicznej najbliższy ludziom — odgrywa ogromną rolę w umacnianiu społeczeństwa obywatelskiego i w rozwiązywaniu codziennych problemów. Od jego pracy w dużej mierze zależy zaufanie do państwa jako całości, dobrobyt społeczny obywateli oraz ich wiara w pomyślny rozwój całego kraju.

Zwracam się do administracji prezydenckiej, aby wspólnie z rządem przedstawiła propozycje dotyczące stworzenia instrumentów bezpośredniego wsparcia najlepszych zespołów i praktyk zarządzania w dużych, średnich i małych gminach.

Swobodny rozwój społeczeństwa oznacza naszą gotowość do wzięcia odpowiedzialności za siebie, za naszych bliskich i za nasz kraj. Te cechy zaczynają się w dzieciństwie, w rodzinie. Oczywiście, system edukacji i kultura narodowa są niezwykle ważne dla wzmocnienia naszych wspólnych wartości i tożsamości narodowej.

Korzystając ze środków Funduszu Grantów Prezydenckich, Funduszu Inicjatyw Kulturalnych, Instytutu Rozwoju Internetu i innych narzędzi, rząd będzie wspierał wszystkie formy twórczych poszukiwań — sztukę nowoczesną i tradycyjną, realizm i awangardę, klasykę i innowacje. Nie chodzi o gatunki i trendy. Kultura ma misję służyć dobru, pięknu, harmonii, refleksji nad niekiedy bardzo skomplikowanymi i kontrowersyjnymi kwestiami życia, a przede wszystkim nie niszczyć społeczeństwa, lecz budzić najlepsze cechy ludzkie.

Rozwój sfery kultury będzie jednym z priorytetów odrodzenia pokojowego życia w Donbasie i Noworosji. Trzeba będzie odrestaurować, naprawić i wyposażyć setki instytucji kulturalnych, w tym zbiory i budynki muzealne, rzeczy, które dają ludziom możliwość poczucia wzajemnego powiązania przeszłości i teraźniejszości, połączenia tego z przyszłością, poczucia, że należą do jednej przestrzeni kulturalnej, historycznej i edukacyjnej wielowiekowej, wielkiej Rosji.

Musimy poważnie poprawić jakość zajęć szkolnych i uniwersyteckich, przede wszystkim w zakresie nauk humanistycznych — historii, nauk społecznych, literatury, geografii — aby młodzi ludzie mogli dowiedzieć się jak najwięcej o Rosji, jej wielkiej przeszłości, naszej kulturze i tradycjach.

Mamy bardzo jasne, utalentowane młode pokolenie, które jest gotowe pracować dla dobra kraju w nauce, kulturze, sprawach społecznych, biznesie i administracji publicznej. Właśnie dla takich osób konkurs Liderzy Rosji, a także konkurs Liderzy Renesansu, który odbywa się obecnie w nowych jednostkach Federacji, otwiera nowe horyzonty rozwoju zawodowego.

Chciałbym zaznaczyć, że wielu laureatów i finalistów tych projektów pracowało jako ochotnicy w jednostkach bojowych, a wielu z nich pracuje teraz na terenach wyzwolonych, przyczyniając się do poprawy sytuacji gospodarczej i społecznej, a jednocześnie działając profesjonalnie, z determinacją i odwagą.

„Nie ma substytutu dla szkoły działań bojowych”

Ogólnie rzecz biorąc, nie ma substytutu dla szkoły działań bojowych. Ludzie wychodzą stamtąd inni i są gotowi oddać życie za ojczyznę, niezależnie od tego, gdzie pracują.

Chciałbym podkreślić, że ci, którzy urodzili się i wychowali w Donbasie i Noworosji i walczyli za nie, będą głównym wsparciem, powinni być głównym filarem w ogólnej pracy nad rozwojem tych regionów. Chcę się do nich zwrócić i powiedzieć: Rosja liczy na Was.

Wobec ogromnych wyzwań stojących przed naszym krajem musimy dokonać gruntownej rewizji naszego podejścia do systemu kształcenia kadr oraz naszej polityki naukowo-technicznej.

Z ministrem nauki i edukacji mówiliśmy o konieczności ustalenia jasnych priorytetów i skoncentrowania zasobów na uzyskaniu konkretnych, fundamentalnie ważnych wyników naukowych, szczególnie w dziedzinach, w których mamy dobre rezerwy i które są krytyczne dla życia kraju, takich jak transport, energia, system mieszkalnictwa i usług komunalnych, medycyna, rolnictwo i przemysł.

„Musimy dać więcej swobody kreatywności”

Nowe technologie prawie zawsze opierają się na badaniach podstawowych, raz przeprowadzonych badaniach podstawowych, i w tej dziedzinie, jak również w kulturze — chcę to podkreślić — musimy dać naukowcom, badaczom więcej swobody dla kreatywności. Nie możemy wszystkich wtłaczać do prokrustowego łoża jutrzejszych wyników. Nauka podstawowa rządzi się swoimi prawami.

Dodam, że stawianie i rozwiązywanie ambitnych zadań jest dla młodych ludzi potężną zachętą do podjęcia pracy naukowej, okazją do udowodnienia, że jest się liderem, że jest się najlepszym na świecie. A nasze zespoły naukowe mają z czego być dumne.

„Mieszkania to proza, ale ważna”

W grudniu ub.r. spotkałem się z młodymi naukowcami. Jedno z pytań, które zadali, dotyczyło mieszkań. To taka proza, ale ważna. Mamy już certyfikaty mieszkaniowe dla młodych naukowców. W zeszłym roku przeznaczono na ten cel dodatkowy miliard rubli. Polecam rządowi określenie rezerw na rozszerzenie tego programu.

W ostatnich latach prestiż i autorytet średniego szkolnictwa zawodowego znacznie wzrosły. Zapotrzebowanie na absolwentów szkół i uczelni technicznych jest ogromne. Skoro nasza stopa bezrobocia spadła do historycznie niskiego poziomu 3,7 proc., to znaczy, że ludzie pracują i że potrzebujemy nowych pracowników.

Uważam, że musimy znacznie rozszerzyć projekt Profesjonalizm, który polega na tworzeniu klastrów edukacyjnych i produkcyjnych, odnowieniu bazy szkoleniowej, podczas gdy przedsiębiorstwa i pracodawcy, w ścisłym kontakcie z uczelniami i szkołami technicznymi, opracowują programy edukacyjne w oparciu o potrzeby gospodarki. I oczywiście bardzo ważne jest, aby w tej sferze pojawili się mentorzy z doświadczeniem w prawdziwej, skomplikowanej produkcji.

Cel jest konkretny: w ciągu najbliższych pięciu lat musimy wyszkolić około miliona wykwalifikowanych pracowników dla przemysłu elektronicznego, robotyki, budowy maszyn, metalurgii, farmacji, rolnictwa i kompleksu wojskowo-przemysłowego, budownictwa, transportu, przemysłu jądrowego i innych gałęzi przemysłu kluczowych dla bezpieczeństwa, suwerenności i konkurencyjności Rosji.

Wreszcie, bardzo ważną kwestią jest nasz system szkolnictwa wyższego. Tu również potrzebne są znaczące zmiany, biorąc pod uwagę nowe wymagania wobec specjalistów w gospodarce, sektorach społecznych i wszystkich sferach naszego życia. Potrzebujemy syntezy tego, co najlepsze z radzieckiego systemu edukacyjnego i doświadczeń ostatnich dziesięcioleci.

W związku z tym proponujemy, co następuje.

Po pierwsze — powrót do tradycyjnego podstawowego kształcenia specjalistów z wyższym wykształceniem w naszym kraju. Okres studiów mógłby wynosić od czterech do sześciu lat. Nawet w ramach jednego zawodu i jednej uczelni można by oferować programy o różnej długości szkolenia, w zależności od konkretnego zawodu, sektora i zapotrzebowania rynku pracy.

Po drugie, jeżeli zawód wymaga dodatkowego szkolenia lub specjalizacji, wówczas młody człowiek może kontynuować naukę na studiach magisterskich lub rezydenckich.

Po trzecie, studia podyplomowe staną się odrębnym poziomem edukacji zawodowej, aby kształcić kadry do pracy naukowej i dydaktycznej.

Chciałabym podkreślić, że przejście do nowego systemu musi być płynne. Rząd wraz z parlamentarzystami będzie musiał wprowadzić liczne zmiany w ustawach dotyczących edukacji, rynku pracy itd. Musimy się nad tym zastanowić i dopracować każdy szczegół. Młodzi ludzie, nasi obywatele powinni mieć nowe możliwości wysokiej jakości edukacji, zatrudnienia i rozwoju zawodowego. Powtarzam: możliwości, a nie problemy.

I podkreślam: ci studenci, którzy teraz studiują, będą mogli kontynuować naukę w ramach istniejących programów. A poziom wykształcenia i dyplomy ukończenia studiów wyższych obywateli, którzy ukończyli już obecny program licencjacki, specjalistyczny lub magisterski, nie będą podlegały rewizji. Nie mogą oni stracić swoich praw. Proszę Wszechrosyjski Front Ludowy o objęcie szczególną kontrolą wszystkich kwestii związanych ze zmianami w szkolnictwie wyższym.

Ten rok został ogłoszony w Rosji Rokiem Nauczyciela i Mentora. Nauczyciel, pedagog jest bezpośrednio zaangażowany w budowanie przyszłości kraju i ważne jest, aby podnieść publiczną rangę nauczania, aby rodzice więcej mówili swoim dzieciom o wdzięczności dla nauczyciela, a nauczyciele więcej mówili o szacunku i miłości do rodziców. Pamiętajmy o tym zawsze.

Osobno skupię się na wspieraniu dzieciństwa i rosyjskich rodzin.

Chciałbym zwrócić uwagę, że w ostatnich latach tzw. budżet dziecięcy, czyli wysokość wydatków budżetowych na wspieranie rodzin w Rosji, wzrósł skokowo. Jest to najszybciej rosnąca część głównego dokumentu finansowego kraju — budżetu, ustawy budżetowej. Chciałabym podziękować parlamentarzystom i rządowi za to jednolite, skonsolidowane rozumienie naszych narodowych priorytetów.

Od 1 lutego kapitał macierzyński w Rosji został ponownie zindeksowany, jak powiedzieliśmy, o wskaźnik rzeczywistej inflacji w ciągu ostatniego roku, czyli o 11,9 proc. Obywatele rosyjscy mieszkający w nowych jednostkach składowych są teraz również uprawnieni do tego środka wsparcia. Proponuję zapewnienie kapitału macierzyńskiego w Donieckiej i Ługańskiej Republice Ludowej oraz w obwodach zaporoskim i chersońskim rodzinom, które urodziły dzieci od 2007 r., czyli od momentu wprowadzenia programu w całej Rosji. Przypomnę, że taką samą decyzję podjęliśmy w odpowiednim czasie w stosunku do mieszkańców Krymu i Sewastopola.

Będziemy nadal realizować programy na dużą skalę, mające na celu poprawę dobrobytu rosyjskich rodzin.

Pragnę podkreślić, że rząd i podmioty tworzące Federację postawiły sobie konkretne zadanie zapewnienia odczuwalnego wzrostu płac realnych w Rosji.

Ważnym wskaźnikiem, punktem odniesienia, jest płaca minimalna, o czym wiemy aż za dobrze. W ubiegłym roku została ona podniesiona dwukrotnie, o prawie 20 proc.

Będziemy nadal podnosić płacę minimalną w tempie szybszym niż inflacja i wzrost płac. Od początku tego roku płaca minimalna jest indeksowana o 6,3 proc.

1 stycznia przyszłego roku, oprócz planowanej podwyżki, proponuję kolejną podwyżkę o dodatkowe dziesięć procent. W ten sposób płaca minimalna wzrośnie o 18,5 proc. do 19 tys. 242 rubli [1146 zł].

A teraz dopracowanie systemu podatkowego w interesie rosyjskich rodzin: od ubiegłego roku rodziny z dwójką lub większą liczbą dzieci są zwolnione z płacenia podatku od sprzedaży mieszkań, jeśli zdecydują się na zakup nowego, większego mieszkania lub domu.

Musimy aktywniej korzystać z takich narzędzi — okazało się, że jest na nie zapotrzebowanie — aby rodziny miały więcej pieniędzy w swoich budżetach, a rodziny mogły rozwiązywać swoje najważniejsze, pilne problemy.

Proponuję zwiększyć kwotę odpisu od podatku socjalnego: na edukację dzieci — z obecnych 50 tys. do 110 tys. rubli rocznie, a na koszty własnej edukacji oraz leczenia i zakupu leków — z 120 do 150 tys. rubli. Państwo zwróci obywatelom 13 proc. tych zwiększonych kwot z zapłaconego przez nich podatku dochodowego.

Oczywiście konieczne jest nie tylko podniesienie kwoty odliczenia, ale również zwiększenie jego istotności, tak aby odliczenie było udzielane proaktywnie, szybko i na odległość, a nie uciążliwe dla obywateli.

Dalej: dobrobyt i jakość życia rosyjskich rodzin, a więc i sytuacja demograficzna, zależą bezpośrednio od stanu rzeczy w sferze socjalnej.

Wiem, że wiele podmiotów wchodzących w skład Federacji jest gotowych znacznie przyspieszyć remont infrastruktury społecznej, obiektów kulturalnych i sportowych, przesiedlenie mieszkań interwencyjnych i kompleksowy rozwój obszarów wiejskich. To z pewnością będzie wspierane.

Wykorzystamy tu następujący mechanizm: regiony mogą otrzymać i wykorzystać środki na projekty krajowe, które są zarezerwowane w budżecie federalnym na rok 2024, poprzez nieoprocentowane pożyczki skarbowe — w kwietniu przyszłego roku zostaną one automatycznie spłacone. To jest dobre narzędzie.

Będziemy tę kwestię stale i szybko kontrolować i proszę Komisję Gospodarki i Finansów Rady Państwa o zaangażowanie się w te prace.

„Nie potrzebujemy gonitwy ilościowej”

Jednocześnie nie potrzebujemy burzy i gonitwy ilościowej, zwłaszcza nie ze szkodą dla jakości budowanych obiektów. Dodatkowe środki finansowe muszą pracować z wysoką wydajnością i efektywnością.

Jest to szczególnie ważne w przypadku modernizacji podstawowej opieki zdrowotnej, programu na dużą skalę, który rozpoczęliśmy w 2021 roku. Proszę rząd i liderów regionalnych, aby nie zapominali, że głównym kryterium — mówiłem o tym wielokrotnie — nie są liczby w sprawozdaniach, ale konkretne, widoczne, namacalne zmiany w dostępności i jakości opieki medycznej.

Nakazuję również rządowi dostosowanie ram prawnych dotyczących zamówień na ambulanse z zestawem urządzeń diagnostycznych. Umożliwiają one przeprowadzanie kontroli lekarskich i badań profilaktycznych bezpośrednio w przedsiębiorstwach, szkołach, instytucjach i w odległych społecznościach.

Uruchomiliśmy duży program renowacji szkół. Do końca tego roku zostanie wyremontowanych łącznie prawie trzy i pół tysiąca budynków szkolnych. Chciałbym zaznaczyć, że większość z nich znajduje się na terenach wiejskich i zrobiliśmy to celowo. W tym roku takie prace prowadzone są również w Donieckiej i Ługańskiej Republice Ludowej, w obwodach chersońskim i zaporoskim. Jest to znaczące i widoczne, ludzie naprawdę widzą, co się dzieje. To bardzo dobrze.

Od 2025 r. środki federalne będą regularnie i systematycznie przekazywane regionom na remonty i renowacje przedszkoli, szkół, szkół zawodowych i uczelni, aby uniknąć sytuacji, w których budynki są w stanie zniszczonym.

Ponadto wyznaczyliśmy sobie ambitny cel wybudowania ponad 1300 nowych szkół w latach 2019-2024. 850 z nich zostało już otwartych. W tym roku planowane jest oddanie do użytku kolejnych 400. Zwracam się do regionów o trzymanie się tych planów. Wysokość środków federalnych przeznaczonych na ten program w latach 2019-2024 wynosi prawie 490 mld rubli. Nie zmniejszamy tych wydatków, utrzymamy je wszystkie.

W tym roku zwiększyliśmy kwotę kredytów z budżetu na infrastrukturę. Chcę podkreślić, że zamierzamy przeznaczyć dodatkowe 250 mld rubli — nie tak, jak planowaliśmy wcześniej, ale dodatkowe 250 mld rubli — na rozwój transportu, usług komunalnych i innej infrastruktury w regionach.

Nakazuję rządowi przeznaczyć dodatkowo 50 mld rubli — w bieżącym roku pieniądze te zostaną wykorzystane na modernizację transportu publicznego w regionach Federacji z wykorzystaniem najnowocześniejszych technologii. Jednocześnie proszę o zwrócenie szczególnej uwagi na małe miasta i obszary wiejskie.

Podjęliśmy już decyzję o przedłużeniu projektu „Czyste powietrze” do 2030 roku w celu poprawy sytuacji ekologicznej w największych ośrodkach przemysłowych. Chciałbym zwrócić uwagę przedsiębiorstw przemysłowych oraz władz regionalnych i lokalnych na fakt, że zadanie znacznego ograniczenia szkodliwych emisji jest nadal aktualne.

„Proszę przygotować listę likwidowanych składowisk odpadów”

Chciałbym dodać, że poczyniliśmy duże postępy w reformowaniu branży gospodarki odpadami. Budujemy nasze możliwości w zakresie recyklingu i sortowania, aby przejść do gospodarki o obiegu zamkniętym. Priorytetem jest dalsza likwidacja starych składowisk i niebezpiecznych miejsc nagromadzonych szkód. Proszę rząd, aby wspólnie z regionami przygotował listę tych obiektów, które zostaną zlikwidowane po zakończeniu obecnego programu.

Będziemy również kontynuować rekultywację unikalnych zbiorników wodnych, w tym Bajkału i Wołgi, a w średnim okresie rozszerzymy te prace na takie nasze rzeki jak Don, Kama, Irtysz, Ural, Terek, Wołchow i Newa oraz jezioro Ilmen. Nie możemy zapominać o naszych średnich i małych rzekach. Zwracam na to uwagę wszystkich szczebli władzy.

Zgodnie z wcześniejszymi wskazówkami, został również przygotowany projekt ustawy o rozwoju turystyki na obszarach chronionych. Niedawno omawialiśmy go z kolegami z rządu. Musi ona jasno określać, co i gdzie możemy, a czego nie możemy budować i ogólnie zasady działania branży ekoturystycznej. Jest to bardzo ważna sprawa dla naszego kraju. Chciałbym prosić Dumę Państwową o przyspieszenie rozpatrzenia tego projektu ustawy.

Teraz jeszcze kilka słów o tym, co dzieje się wokół nas.

Szanowni Państwo, chciałabym skupić się na jeszcze jednym temacie.

Na początku lutego bieżącego roku pojawiło się oświadczenie Sojuszu Północnoatlantyckiego, który skutecznie domagał się od Rosji powrotu do przestrzegania Traktatu o redukcji zbrojeń strategicznych, jak to określili, w tym dopuszczenia inspekcji naszych obiektów obrony jądrowej. Ale ja nawet nie wiem, jak to nazwać. To jest teatr absurdu.

Wiemy, że Zachód był bezpośrednio zaangażowany w próby uderzenia przez reżim kijowski w nasze strategiczne bazy lotnicze. Używane w tym celu drony zostały wyposażone i zmodernizowane przy pomocy specjalistów z NATO. A teraz chcą również kontrolować nasze obiekty obronne? W warunkach dzisiejszej konfrontacji brzmi to jak zwykły nonsens.

Jednocześnie — zwracam na to szczególną uwagę — w ramach tego traktatu nie wolno nam przeprowadzać pełnowartościowych inspekcji. Nasze wielokrotne prośby o inspekcję pewnych obiektów pozostają bez odpowiedzi lub są odrzucane z przyczyn formalnych, a my nie jesteśmy w stanie niczego właściwie sprawdzić po drugiej stronie.

Chciałbym podkreślić: Stany Zjednoczone i NATO mówią wprost, że ich celem jest zadać Rosji strategiczną klęskę. I co, potem będą jeździć po naszych obiektach obronnych, w tym najnowszych, jak gdyby nic się nie stało? Tydzień temu podpisałem na przykład dekret o wprowadzeniu do służby bojowej nowych naziemnych kompleksów strategicznych. Czy tam też będą wtykać swój nos? I myślą, że tak po prostu ich wpuścimy?

Wydając zbiorowe oświadczenie, NATO w rzeczywistości złożyło wniosek o przystąpienie do Traktatu o redukcji zbrojeń strategicznych. Zgadzamy się z tym, proszę Państwa. Co więcej, uważamy, że takie sformułowanie pytania jest już dawno spóźnione, ponieważ NATO, pozwolę sobie przypomnieć, ma więcej niż jedną potęgę nuklearną, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i Francja również mają arsenały nuklearne, udoskonalają je i rozwijają, i są one skierowane również przeciwko nam. Ostatnie wypowiedzi ich przywódców tylko to potwierdzają — proszę posłuchać.

Nie możemy i nie możemy tego ignorować, zwłaszcza dzisiaj. Tak samo jak nie możemy ignorować faktu, że pierwszy Traktat o redukcji zbrojeń strategicznych został podpisany przez Związek Radziecki i Stany Zjednoczone w 1991 r. w zasadniczo innej sytuacji — w sytuacji zmniejszonego napięcia i zwiększonego wzajemnego zaufania. Później nasze stosunki osiągnęły taki poziom, że Rosja i Stany Zjednoczone oświadczyły, iż nie uważają się już za przeciwników. Co znamienne, było bardzo dobrze.

Obowiązujący w 2010 r. traktat zawiera kluczowe postanowienia o niepodzielności bezpieczeństwa, o bezpośrednim powiązaniu strategicznej broni ofensywnej i defensywnej. Wszystko to zostało już dawno zapomniane, USA wycofały się z traktatu ABM, jak wiadomo, wszystko jest przeszłością. Nasze stosunki, co bardzo ważne, pogorszyły się i jest to w całości „zasługa” Stanów Zjednoczonych.

To one po upadku Związku Radzieckiego przystąpiły do rewizji wyników II wojny światowej i budowy świata w stylu amerykańskim, gdzie jest tylko jeden pan, jeden władca. W tym celu zaczęli jawnie niszczyć wszystkie podstawy porządku świata po II wojnie światowej, aby zanegować dziedzictwo zarówno Jałty, jak i Poczdamu. Krok po kroku zaczęli rewidować ustalony porządek świata, rozmontowali systemy bezpieczeństwa i kontroli zbrojeń, zaplanowali i przeprowadzili całą serię wojen na całym świecie.

A wszystko, powtarzam, w jednym celu — aby rozbić architekturę stosunków międzynarodowych stworzoną po II wojnie światowej. To nie jest czcza gadanina — tak się dzieje w praktyce, w życiu: po upadku ZSRR chcą na zawsze utrwalić swoją globalną dominację, nie biorąc pod uwagę interesów współczesnej Rosji, a także interesów innych krajów.

Oczywiście sytuacja na świecie po 1945 r. uległa zmianie. Powstały i szybko rozwijają się nowe ośrodki rozwoju i wpływów. Jest to naturalny, obiektywny proces, którego nie można ignorować. Ale nie do przyjęcia jest fakt, że Stany Zjednoczone zaczęły na nowo kształtować porządek świata dla siebie, wyłącznie we własnych, egoistycznych interesach.

Teraz wysyłają sygnały poprzez przedstawicieli NATO, a w rzeczywistości stawiają ultimatum: Ty, Rosjo, rób bezwarunkowo wszystko, na co się zgodziłeś, łącznie z traktatem START, a my będziemy się zachowywać tak, jak chcemy. Mówią, że nie ma żadnego związku między kwestią START a np. konfliktem na Ukrainie i innymi wrogimi działaniami Zachodu wobec naszego kraju, nie ma też głośnych oświadczeń, że chcą nam zadać strategiczną klęskę. To jest albo szczyt hipokryzji i cynizmu, albo szczyt głupoty, ale nie można ich nazwać idiotami — to przecież nie są głupi ludzie. Chcą zadać nam strategiczną klęskę i wdzierają się do naszych obiektów jądrowych.

Dlatego jestem zmuszony powiedzieć dzisiaj, że Rosja zawiesza swój udział w Traktacie o redukcji zbrojeń strategicznych. Powtarzam: Rosja nie wycofuje się z Traktatu, nie, zawiesza swój udział. Ale zanim wrócimy do dyskusji na ten temat, musimy sami zrozumieć, co twierdzą takie kraje Sojuszu Północnoatlantyckiego jak Francja i Wielka Brytania i jak będziemy uwzględniać ich arsenały strategiczne, czyli łączną zdolność uderzeniową Sojuszu.

Teraz, poprzez swoje oświadczenie, złożyły one w zasadzie ofertę uczestnictwa w tym procesie. Dzięki Bogu, proszę bardzo, nie mamy nic przeciwko. Nie ma potrzeby, aby ponownie próbować okłamywać wszystkich i udawać mistrzów pokoju i détente. Znamy wszystkie podstawy: wiemy, że gwarancja na niektóre typy amerykańskich głowic jądrowych wygasa. Wiemy na pewno, że w związku z tym niektórzy ludzie w Waszyngtonie zastanawiają się nad ewentualnymi naturalnymi testami swojej broni jądrowej, biorąc pod uwagę fakt, że USA opracowują nowe typy głowic jądrowych. Istnieją takie informacje.

W tej sytuacji rosyjskie Ministerstwo Obrony i Rosatom muszą zapewnić gotowość do przeprowadzenia testów rosyjskiej broni jądrowej. Oczywiście nie będziemy pierwsi, ale jeśli USA je przetestują, to my też to zrobimy. Nikt nie powinien mieć niebezpiecznych złudzeń, że globalny parytet strategiczny może zostać zniszczony.

„Idziemy do przodu dzięki oddaniu ojczyźnie”

Koledzy, szanowani obywatele Rosji.

Dziś razem przemierzamy trudną, mozolną drogę i razem też pokonujemy wszystkie trudności. Nie może być inaczej, ponieważ zostaliśmy wychowani na przykładzie naszych wielkich przodków i musimy honorować ich dziedzictwo, które jest przekazywane z pokolenia na pokolenie. Idziemy do przodu tylko dzięki naszemu oddaniu ojczyźnie, naszej woli i naszej jedności.

Ta jedność przejawia się dosłownie od pierwszych dni specjalnej operacji wojskowej: setki ochotników, przedstawicieli wszystkich narodów naszego kraju przyszły do wojskowych biur rejestracji i poboru, postanowiły stanąć z obrońcami Donbasu i walczyć o swoją ojczystą ziemię, o Ojczyznę, o prawdę i sprawiedliwość. Żołnierze ze wszystkich regionów naszej wielonarodowej ojczyzny walczą ramię w ramię na linii frontu. Ich modlitwy są w różnych językach, ale wszystkie są o zwycięstwo, za swoich towarzyszy broni, za Ojczyznę. (Oklaski.)

Ich ciężka, wojenna praca, ich wyczyn znajdują potężny oddźwięk w całej Rosji. Ludzie wspierają naszych bojowników, nie chcą, nie mogą pozostać z boku. Front przechodzi teraz przez serca milionów naszych obywateli, wysyłają oni na linię frontu leki, sprzęt łączności, transport, ciepłe ubrania, siatki maskujące i tak dalej — wszystko, co pomaga utrzymać naszych chłopców przy życiu.

Wiem, jak listy od dzieci, uczniów, ogrzewają żołnierzy na froncie. Przyjmują je jako najdroższą rzecz w walce, ponieważ szczerość i czystość życzeń dzieci wzrusza ich do łez, uświadamia żołnierzom, o co walczą i kogo chronią.

Bardzo ważna jest dla nich również troska, jaką wolontariusze otaczają wojowników i ich rodziny, ludność cywilną. Od początku operacji specjalnej działali odważnie i zdecydowanie, pod ostrzałem, wyciągali z piwnic dzieci, osoby starsze, wszystkich, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji, dostarczali i nadal dostarczają żywność, wodę, ubrania do punktów zapalnych, tworzyli ośrodki pomocy humanitarnej dla uchodźców, pomagali w szpitalach polowych i na linii kontaktu, ryzykując siebie, ratując i nadal ratując innych.

Sam Front Ludowy zebrał ponad 5 mld rubli w ramach akcji „Wszystko za zwycięstwo!”. Ten strumień datków jest stały. Wkład każdego jest tu równie ważny: zarówno dużych firm, jak i przedsiębiorców — ale szczególnie wzruszające i inspirujące jest, gdy osoby o skromnych dochodach przekazują część swoich oszczędności, pensji i emerytur. Taka jedność w niesieniu pomocy naszym wojownikom, cywilom w strefie wojny i uchodźcom jest wiele warta.

Dziękuję Państwu za to szczere wsparcie, jedność i wzajemną pomoc. Nie da się ich przecenić.

Rosja sprosta każdemu wyzwaniu, ponieważ wszyscy jesteśmy jednym krajem, jednym wielkim i zjednoczonym narodem. Jesteśmy pewni siebie, jesteśmy pewni naszych sił. Prawda jest za nami.

(Oklaski.)

Dziękuję.